Op een warme herfstmaandag spreek ik – ergens in een achtertuin – met Ton Soons en Fred Guitjens, namen die je mogelijk al op deze website of op Facebook bent tegengekomen. Vanaf oktober gaan ze rondwandelingen organiseren door Heeze, vol verrassende weetjes en mooie verhalen. Maar wie zijn Ton en Fred, en wat kun je verwachten van een rondwandeling door Heeze?
Tekst en Foto: Mijn Heeze – Joost Heessels
Ton en Fred zijn al jaren vrienden, beiden geboren en getogen in Heeze en beiden met pensioen. Ton Soons, oorspronkelijk een congresontwikkelaar met een sterke achtergrond in communicatie, bevond zich na zijn pensionering in een interessante fase van zijn leven. Hij zocht naar manieren om zijn passie voor communicatie en zijn liefde voor zijn geboortedorp Heeze te combineren. Met zijn ervaring in communicatie had hij zelfs een communicatiebureau genaamd “Winning Words”. Maar dat was niet genoeg. Hij wilde meer doen, vooral omdat hij besefte dat er in Heeze geen dorpswandeling was die de rijke geschiedenis en de charme van het dorp goed kon overbrengen. Ton’s zoektocht bracht hem anderhalf jaar geleden bij de Heemkundekring. Hier ontmoette hij mensen met diepgaande kennis van de geschiedenis van Heeze, maar niemand leek echt enthousiast om wandelingen te organiseren. Dit bracht Ton op het idee om zelf een wandelroute samen te stellen, vol interessante feiten en verhalen. Hij begon alles op te schrijven wat de moeite waard was om te vertellen tijdens een wandeling. “Maar ik besefte al snel dat het niet alleen om feiten ging. Het moest leuk zijn om naar te luisteren, aantrekkelijk en boeiend. Het moest de geschiedenis van Heeze tot leven brengen,” zegt Ton. Hier komt Fred Guitjens in beeld, een goede vriend van Ton. Fred heeft een scherp gevoel voor wat mensen leuk vinden om te horen en hoe je geschiedenis levendig kunt maken. Het draait niet alleen om jaartallen en feiten, maar om de mensen die er woonden, wat ze deden. “Het gaat om de anekdotes en of dat nou een molen is uit 1840 of 1842, dat vinden wij niet zo interessant, wel de merkwaardigheden van de molen,” vertelt Fred ons. Ton vult hem aan: “En ook dat het een schatrijke Leendenaar was die in die molen wilde investeren en dat die later ook nog meer geïnvesteerd heeft in Heeze, namelijk in de grote fabriek van Vullinghs enzovoort. Dat soort dingen.”
Een Dorpswandeling met Authenticiteit
Het doel van Fred en Ton is om een dorpswandeling neer te zetten die niet alleen vermakelijk is, maar ook eer doet aan de feitelijke geschiedenis. Ze willen de waarheid presenteren, geen verzonnen verhalen. Fred legt uit: “Maar het moet ook wel natuurlijk op waarheid berusten, het moet geen verzonnen verhaal zijn, want dan kunnen we beter een nieuw cabaretgroepje beginnen.” Ton voegt eraan toe: “Kijk, wij hebben wel hier en daar anekdotes waarvan we zeggen dat het van horen zeggen is, zoals dat Vera Lyn in Heeze heeft opgetreden.” Fred vervolgt: “Veldmaarschalk Montgomery, dat staat ook vast dat die hier in Heeze heeft gewerkt aan de operatie Market Garden. We hebben ook alles door de heemkundekring laten checken. Klopt het wat we hier zeggen? Nou, er waren een paar dingen en ja, die klopten niet helemaal en die hebben we er ook uitgehaald of verbeterd, want het moet wel op iets van waarheid berusten.”
Een Pleidooi voor Behoud
Terwijl Fred en Ton zich verdiepten in de geschiedenis van het dorp, groeide hun bewustzijn van het belang van het behoud van historische gebouwen en plekken in het dorp. Ze beseften dat sommige waardevolle stukjes erfgoed al verloren waren gegaan, zoals Hostellerie Vangaelen. Met de afbraak van het pand is ook bijna 250 jaar geschiedenis weggegooid. Voordat het hotel deze naam kreeg, stond het ook bekend onder Hostellerie Du Chateau, Barendsma, Pension Peters en Hotel van Dijk. Een anekdote die de heren mij vertellen over het hotel gaat over Heeze als kunstenaarsdorp. Vroeger hadden die kunstenaars vaak weinig geld, en als die dan in het hotel verbleven, betaalden ze met hun eigen werk. Er waren op een gegeven moment zoveel schilderijen dat het hotel geen behang meer nodig had.
Ton en Fred koesteren niet alleen de gebouwen, maar ook de verhalen die eraan verbonden zijn. Ze hebben ontdekt dat sommige verhalen compleet nieuw zijn, zelfs voor hen. Een voorbeeld dat Ton deelt, gaat over een Arabisch restaurant dat ooit in de buurt van het oude station van Heeze stond. Het restaurant, opgericht door een Amsterdammer, bood een unieke mix van Libanese en Turkse keuken en was een van de eerste Arabische restaurants in Zuid-Nederland. Ondanks het faillissement was het een fantastisch idee. Tijdens de wandeling delen Ton en Fred foto’s van het interieur van het restaurant om de herinnering eraan levend te houden.
Eymerick
Fred vertelt over de route: “We wandelen vanaf de molen tot aan het kasteel. En dat is precies in wat je heel vroeger het gehucht Eymerick noemde. En dat ligt historisch gezien ook precies tussen de molen en het kasteel.” De naam Eymerick roept beelden op van lang vervlogen tijden. Overigens dragen de korfbalclub en de kunstenaarskring van het dorp ook de naam van het gehucht.
Fred en Ton zijn vastbesloten om de verhalen en het erfgoed van deze plek tot leven te brengen. Fred wijst erop dat de straten die ze nu bewandelen vroeger anders heetten. Hij voegt eraan toe: “Zelfs een stuk van de Nieuwendijk heette Eymerick.” Ton wijst erop dat het oude Heeze ligt waar nu het Oude Kerkhof nog is. Hij vertelt: “Het oude Heeze ligt bij het oude kerkhof. Daar stond ook een katholieke kerk die in 1648 protestant is geworden.” Het resulteerde in de verwaarlozing van de kerk. Ton vervolgt: “Er woonden hier weinig tot geen protestanten. Op een gegeven moment zijn de katholieke boeren van die hoge droge grond naar de beekdalen verhuisd, en daarom zitten we hier bij de Groote Aa en de Sterkselsche Aa.”
Dat de heren veel zin hebben in het organiseren van de wandelingen mag duidelijk zijn. De voorpret is te horen aan het aanstekelijke enthousiasme van beiden. Mijn honger naar meer van dit soort verhalen is niet gestild, dus ik trek op een zondag zeker mijn wandelschoenen aan. U ook?
Informatie
De wandeling duurt 1,5 tot 2 uur. Deelname kost € 7,50. Er kan worden meegewandeld op dinsdagen om 14:00 uur of zondagen om 10:00 uur, en er is ook maatwerk mogelijk. Vooraf aanmelden is verplicht. Mail je telefoonnummer en eventuele wensen naar dorpswandelingheeze@gmail.com, dan nemen Ton Soons en Fred Guitjens contact met je op.
.
